آشنایی با مرحله های طلاق توافقی_اسپایدر

نوشته و ویرایش شده توسط تیم اسپایدر
زندگی مشترک برای تعداد بسیاری از ما یکی از با اهمیت ترین و پیچیدهترین فصلهای زندگی است و با عشق و امید اغاز میبشود. با این همه، بعضی اوقات مسیر زندگی بهطوری پیش میرود که زوجها به نقطهای میرسند که دیگر ادامه زندگی مشترک به هر علت ممکن نیست. در این زمان، طلاق توافقی روشی مدرن و منطقی است که برای آخر دادن به یک زندگی مشترک بیثمر، بیشتر از پیش مورد دقت قرار میگیرد.
چرا طلاق توافقی راهکاری مناسب برای آخر زندگی زوجها است؟
طلاق توافقی، برخلاف طلاقهای سنتی که طبق معمولً با کشمکشهای شدید و دردناک همراه است، به زوجها اجازه میدهد تا با نگه داری احترام متقابل و افت صدمههای روانی و اجتماعی، بهصورت دوستانه و توافقی از هم جدا شوند. در این نوع طلاق، زن و شوهر با همکاری و توافق بر سر موضوعات مهمی همانند حضانت فرزندان، تقسیم اموال، و مسائل مالی به یک راهحل مشترک دست مییابند. با این حال، فرآیند طلاق توافقی نیز نیازمند آگاهی و فهمیدن دقیق از مرحله های قانونی و حقوقی آن است. در این نوشتار، همه جنبههای طلاق توافقی را بهطور جامع و کامل، از صفر تا صد، بازدید کردهایم تا شما را با هر آنچه که برای اتخاذ تصمیمی آگاهانه و صحیح در این مسیر نیاز دارید، آشنا کنیم.
تعریف طلاق توافقی
به نوعی از طلاق حرف های می بشود که در آن نوعاً زوجین به هر دلیلی تمایل دارند با تفاهم وبه صورت مسالمتآمیز از هم جدا شوند. در طلاق توافقی هر توافقی که آنها در خصوص مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزند داشته باشند، از نظر دادگاه محترم و قابلقبول خواهد می بود.
برای مثال امکان پذیر در جایی، زن و شوهر توافق کنند زوجه همه مهریه یا بخشی از آن را در روبه رو توافق طلاق ببخشد یا کل آن را دریافت کند و یا با شرایط توافقشده مهریه پرداخت بشود. همه موارد توافق تا وقتی که بر خلاف قانون و اخلاق حسنه و نظم عمومی نباشد، مورد قبول است و در رأی دادگاه منعکس خواهد شد و قابلیت اجرا دارد .مسئله مهم این است که مسائل موردتوافق طرفین در طلاق توافقی به مسائل زناشویی مربوط است. بهطور مثال اگر زن و شوهر در ملکی یا شرکتی با هم شریک می باشند، نحوه توافق آنها در رابطه منفعت گیری یا فروش ارتباطی به دادگاه خانواده ندارد. یقیناً توافق آنها درمورد این چنین شرکتی در دادگاههای دیگر معتبر و قابلاستناد است، اما نوشته طلاق و دادگاه خانواده نیست.
مرحله های قانونی و روال طلاق توافقی
با دقت به آخرین تغییرات در قانون طلاق توافقی از آذرماه ۱۳۹۷ تا سال ۱۴۰۳ در تهران، اگر زوجین بخواهند بدون وکیل مرحله های طلاق را انجام بدهند، باید مرحله های زیر را طی کنند:
- مراجعه به سامانه نوبتدهی طلاق (سامانه مداخله در طلاق – سامانه تصمیم): زوجین با داخل کردن مشخصات خود، یکی از مراکز غربالگری مشاوره در تهران را انتخاب میکنند.
- ارجاع به مراکز مشاوره: مرکز غربالگری بعد از ثبت اطلاعات و دلایل طلاق، آنها را به یکی از مراکز مشاوره تحت نظر بهزیستی ارجاع میدهد. جلسات مشاوره حداقل ۴۵ روز طول میکشد و بین ۱ تا ۵ جلسه است که تعداد جلسات بستگی به شرایط زوجین دارد.
- ثبت دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی: بعد از دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق و در صورت اصرار به جدایی، دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه خانواده ارسال میبشود.
متأسفانه جلسات مشاوره، همانند نهاد قضاوت در قبل، تشریفاتی و صوری شدهاند و فقط هزینه مالی برای زوجین دارند. بعد از صدور گواهی و اراعه آن به دادگاه، تصمیم صادر میبشود و زوجین میتوانند در مهلت ۹۰ روز به یکی از دفاتر رسمی طلاق برای ثبت طلاق مراجعه کنند. تعداد بسیاری از زوجین حق تجدیدنظرخواهی خود را در دادگاه ساقط میکنند تا بتوانند همان روز طلاق را ثبت کنند.
با دقت به قانون، خواست طلاق توافقی ابتدا به شوراها ارسال میبشود و سپس به مشاوره ارجاع میبشود. این مرحله نیز نزدیک به ۵۰ روز زمان میبرد. در سالهای قبل، با هدایت وکلای دادگستری، زوج یا زوجه دادخواست طلاق یکجانبه خواهند داد که نیازی به مشاوره ندارد. زیاد تر شعب خانواده دادخواست طلاق یکطرفه را در جلسه نخست به طلاق توافقی تبدیل میکنند. در صورتی که یکی از زوجین بخواهد در مشاوره شرکت نکند، خواست طلاق یکطرفه ثبت میبشود و بعد از ارجاع به شعبه، توافق طرفین به دادگاه اظهار میبشود. دادگاه نیز دادنامه را مطابق توافق طرفین یا وکلای آنها صادر میکند. با این شرایط، زمان صدور رأی طلاق توافقی نزدیک به ۱۰ تا ۳۰ روز کاری است. این رویه فقط برای شهر تهران معتبر است. اگر زوجه باکره باشد، باید با مراجعه به پزشکی قانونی گواهی بکارت دریافت کند و در غیر این صورت، اراعه جواب آزمایش بارداری الزامی است. در زیاد تر دادگاههای خانواده تهران، آزمایشگاه وجود دارد و زوجه میتواند با راهنمایی ما به آنجا مراجعه کند.
پاک کردن طلاق از شناسنامه چطور مقدور است؟
بعد از ثبت طلاق، در صورت عدم نزدیکی زوجین، میتوان با اراعه حکم دادگاه و طلاقنامه به اداره ثبت احوال، شناسنامه را معاوضه و شناسنامه سفید اخذ کرد. در صورت نزدیکی، فقط با ثبت ازدواج بعدی امکان معاوضه شناسنامه وجود دارد.
ضمانت اجرای عدم ضمانت به توافقات بعد از ثبت طلاق
در صورت عدم انجام تعهدات یکی از زوجین بعد از ثبت طلاق، هر یک از طرفین میتوانند از دادگاه صادرکننده رأی، خواست صدور اجراییه کنند.
مدارک ملزوم برای خواست طلاق توافقی
- عقدنامه یا رونوشت (در صورت در دسترس نبودن عقدنامه، به دفترخانه ازدواج مراجعه نمایید و رونوشت دریافت کنید.)
- شناسنامه و کارت ملی زوجین
- ثبتنام در سامانه ابلاغ الکترونیک (ثنا)
- گواهی عدم انصراف از طلاق (در صورت عمل از سامانه تصمیم)
- وکالتنامه رسمی طلاق (اگر وکالت طلاق از فرد دیگر دارند، اراعه وکالتنامه کافی است.)
رونوشت عقدنامه
وکالت در طلاق
- اگر زن یا شوهر وکالت در طلاق از فرد دیگر دارند، تنها ثبت نام وکیل وکالتنامهی طلاق در سامانه ثنا کافی است.
- در صورتی که وکالت طلاق بهگفتن شرط ضمن عقد و در سند ازدواج ذکر شده باشد، نیازی به مدارک جداگانه نیست.
گواهی عدم انصراف از طلاق
اگر از سامانه تصمیم عمل کردهاید، زمان ثبت دادخواست طلاق توافقی، گواهی عدم انصراف از طلاق باید پیوست بشود تا دادخواست ارجاع داده بشود. این گواهی از مدارک ملزوم برای خواست طلاق توافقی است.
ثبت دادخواست طلاق یکطرفه
یکی از راه حلهای خواست طلاق، ثبت دادخواست طلاق یکطرفه و سپس تبدیل آن به طلاق توافقی بعد از ارجاع است. این روش در تهران پذیرفته شده، اما برخی شهرستانها در روبه رو این راه مقاومت میکنند و بلافاصله زوجین را به مشاوره ارجاع خواهند داد.
وجود وکیل در مرحله های طلاق توافقی
در صورت انتخاب وکیل برای طلاق توافقی، نیازی به وجود شخصی که وکیل دارد، نیست. با این حال، تا قبل از صدور رای (گواهی عدم امکان سازش)، هر یک از زوجین میتوانند حتی بعد از امضای توافقنامه یا وکالتنامه، در صورت پشیمانی، از صدور رای طلاق توافقی جلوگیری کنند.
مرحله های بعد از صدور رای طلاق توافقی
پشیمانی زوج
بعد از صدور رأی طلاق توافقی، اگر زوج (مرد) پشیمان بشود و به دفترخانه برای ثبت طلاق مراجعه نکند، امکان ثبت طلاق وجود ندارد. مگر این که زوجه (زن) در ضمن رای دادگاه یا به طور وکالت در طلاق (حق طلاق)، وکالت در مراجعه به دفترخانه برای ثبت طلاق داشته باشد.
پشیمانی زوجه
اگر زوجه بعد از صدور رأی طلاق توافقی پشیمان بشود، زوج میتواند بدون وجود او به یکی از دفاتر ثبت طلاق مراجعه و طلاق را ثبت کند. در صورتی که طلاق خلع باشد، زوجه میتواند در ایام عده (سه ماه) از زمان ثبت طلاق، به آنچه بذل کرده (مهریهی زن یا غیر آن) رجوع کند.
وجود در دفترخانه و استعلام
در عمل، اگر زوجه یا وکیل او در دفترخانه برای ثبت طلاق حاضر نشوند، دفترخانه از شعبهای که رأی را صادر کرده استعلام میکند و زیاد تر محاکم خانواده اجازه ثبت طلاق بدون رضایت زوجه را نمیدهند، هرچند که قانون این اجازه را داده است و قاضی و سردفتر مرتکب تخلفی نمیشوند.
نکات مهم درموردی طلاق توافقی خلع
رجوع زوجه به مابذل
در طلاق توافقی خلع، اگر زن باکره یا یائسه نباشد، از زمان ثبت طلاق تا آخر عده میتواند به آنچه بذل کرده رجوع کند. برای جلوگیری از این کار، میتوان از دادگاه خواست کرد که در رای ذکر بشود زن حق رجوع به مابذل را از خود ساقط کرده است یا مهریه را ابراء کند.
نگرانی از رجوع به مهریه
اگر مرد دلواپس رجوع زن به مهریه است، باید بداند که زمان آن فقط در ایام عده است و سردفتر طلاق رجوع به مهریه را به خبر شوهر میرساند. در این زمان، مرد نیز میتواند با دقت به تحول نوع طلاق، به زن رجوع کند و طلاق از بین برود.
مسئله مهم در خصوص زن دوشیزه (باکره) و قوانین فقه شیعه
زن دوشیزه (باکره) عده ندارد و امکان رجوع هم متصور نیست، مگر این که مجدد عقد کنند. توضیح این که تا سه بار امکان عقد و طلاق برای یک زن و شوهر در فقه شیعه وجود دارد و در صورت نادر که برای بار چهارم بخواهند عقد کنند، نیاز به محلل است.
اعتبار توافقنامه طلاق توافقی
توافقنامه طلاق توافقی اگر حتی به امضای طرفین رسیده باشد ولی تبدیل ثبت طلاق نشود و یکی از طرفین پشیمان بشود، تاثییر حقوقی ندارد و از درجه اعتبار خارج است. به عبارت دیگر، هر نوشتهای حتی رأی دادگاه اگر تبدیل ثبت رسمی طلاق نشود، سپس از سه ماه باطل است.
حالت مهریه در طلاق توافقی
اگر در توافقنامه ذکر بشود که مهریه بخشیده یا بذل شده، اما شوهر پشیمان بشود، مهریه پابرجاست مگر این که طی سند رسمی مستقلی، مهریه بخشیده یا ابراء شده باشد. به این علت، در صورت عدم دریافت مهریه یا عدم اراعه سند رسمی دریافت مهریه، در اظهار توافقها یا صورتجلسه دادگاه و وکیل، نباید ذکر کنید که مهریه دریافت شده است، چون امکان پذیر از این نوشته سوء منفعت گیری بشود.
مدارک پزشکی قانونی و بارداری
- اگر زن باکره باشد، دادگاههای تهران فقط گواهی بکارت پزشکی قانونی را معتبر میدانند. اگر زن باکره نباشد، صرف جواب آزمایش بارداری کفایت میکند، مگر این که زن یائسه باشد (سن ملاک در یائسگی ۵۰ سال است).
- اگر زوجه باردار باشد، منعی برای صدور حکم طلاق وجود ندارد.
مرحله های طلاق توافقی ایرانیان مقیم خارج سرزمین
اگر یکی یا هر دو همسر خارج از سرزمین باشند، برای طی مرحله های طلاق توافقی باید وکالتنامهای در سفارت یا کنسولگری ایران در خارج تنظیم بشود. این وکالتنامه به همراه مدارک باید به وکیل در ایران تحویل داده بشود.
سامانه میخک
وکالتنامهها توسط تبعههای ایرانی مقیم خارج در سامانه میخک وزارت امور خارجه تنظیم میبشود. این سامانه امکان دریافت وکالتنامه طلاق بدون نیاز به پست کردن را فراهم میکند. یقیناً در صورت داشتن سیمکارت ایرانی و امکان دریافت پیامک امضاء الکترونیک از سامانه ثنا، وکالتنامه الکترونیک نیز قابل انجام است. اما پیشنهاد میبشود که وکالتنامه از طریق سامانه میخک تنظیم بشود.
دقت داشته باشید متن وکالتی که از طرف سفارت اراعه میبشود، متأسفانه کامل نیست و با رویه دادگاههای خانواده ایران همخوانی کامل ندارد. در نتیجه پیشنهاد می بشود چند جمله کلیدی را حتماً در متن وکالت نامههای تنظیمشده در خارج از سرزمین اضافه کنید:
- حق اعتراض به رآی تجدید نظر و فرجامخواهی و اسقاط آنها
- وکالت در قبول بذل در وکالت شوهر ( اگر زن وکالت به فردی میدهد وکالت در بذل مهریه و این که مقدار بذل بخشش چه مقدار باشد زیاد مهم است)
- اگر فرزند در سن حضانت دارند، وکالت در تعیین تکلیف حضانت فرزندان، تعیین نفقه و زمان ملاقات
وکیل وکالتنامه طلاق
وکیل با منفعت گیری از وکالتنامه طلاق توافقی، رأی طلاق را اخذ میکند و در صورت داشتن اختیار، آن را در دفتر طلاق ثبت میکند. مواردی همانند مهریه و حضانت فرزندان بر پایه توافقات زن و شوهر در وکالتنامه ذکر میبشود. متن وکالتنامه زیاد مهم است و مبنای کار وکیل و دادگاه خانواده است.
تنظیم وکالتنامه
سفارتها و کنسولگریهای ایران مراجعهکنندگان را به سامانه میخک ارشاد میکنند. اما متن وکالتنامه آنها امکان پذیر کامل نباشد و با رویه دادگاههای ایران همخوانی نداشته باشد. به این علت پیشنهاد میبشود که موارد زیر حتماً در وکالتنامههای تنظیمشده در خارج از سرزمین اضافه بشود:
- حق اعتراض به رأی تجدیدنظر و فرجامخواهی و اسقاط آنها.
- وکالت در قبول بذل مهریه.
- وکالت در تعیین تکلیف حضانت فرزندان، نفقه و زمان ملاقات.
سفارت خانهها و کنسولگری های ایران، در صورت مراجعه افراد برای وکالت و با مقصد دریافت متن وکالت، افراد را راهنمایی میکنند که به سامانه میخک مراجعه نمایند.
تهیه شده در: chetor.com
دسته بندی مطالب