نوشته و ویرایش شده توسط تیم اسپایدر
محققان رصدخانه ملی خورشیدی آمریکا با منفعت گیری از تلسکوپ‌های تجهیزبه فناوری اپتیک تطبیقی (Adaptive Optics) موفق شدند ویدیوهای بی‌سابقه‌ای از تاج خورشید و اتفاق‌های اطراف آن، همانند بارش پلاسما، ثبت کنند.
تاج خورشیدی بیرونی‌ترین لایه خورشید است که تا میلیون‌ها کیلومتر در فضای اطراف امتداد دارد. ویژگی شگفت‌انگیز آن دمای زیاد بالا نسبت به سطح خورشید (فوتوسفر) است؛ اتفاق‌ای که دانشمندان آن را «قضیه گرمایش تاجی» می‌نامند. این ناحیه محل رخداد طوفان‌های مغناطیسی، فوران‌های تاجی (CME) و بارش‌های پلاسماست و نقش مهمی در تعامل های خورشید با زمین دارد.
مشاهده تاج خورشید از سطح زمین همیشه زیاد دشوار بوده؛ چون نور ضعیف آن در برابر تابش شدید سطح خورشید محو می‌بشود و وضوح تصاویر را افت خواهند داد. اکنون تیمی از محققان رصدخانه ملی خورشیدی و مؤسسه فناوری نیوجرسی با منفعت گیری از سامانه اپتیک تطبیقی پیشرفته در تلسکوپ خورشیدی Goode موفق شده‌اند ساختارهای زیاد ظریف تاج خورشید را با وضوحی بی‌سابقه ثبت کنند.
مقاله این پروژه با گفتن «مشاهده ساختارهای ظریف تاج خورشید با اپتیک تطبیقی رده بالا»، در نشریه Nature Astronomy انتشار شده است.
ویدیوهای منتشرشده از اتفاق‌های تاج خورشید
ویدیوی زیر از مواردی است که همراه این مطالعه انتشار شده و فوران فعال خورشیدی را مشخص می کند. بارش‌هایی از پلاسما در تاج خورشید نیز در آن دیده می‌بشود:
دکتر «دیرک اشمیت»، دانشمند اپتیک تطبیقی رصدخانه ملی خورشیدی و نویسنده مهم مطالعه، می‌گوید این فناوری تحولی بزرگ در اخترشناسی خورشیدی به شمار می‌آید:
«ساخت ابزاری که با آن خورشید را این‌گونه با جزئیات می‌بینیم واقعاً شوق‌انگیز است. با افزایش وضوح تا ۱۰ برابر، جهان تازه‌ای پیش چشمان ما قرار می‌گیرد.»
ویدیوی دوم فوران آرام خورشیدی با ساختاری متراکم و سرد را مشخص می کند که جریان‌های درونی پیچیده‌ای در آن مشاهده می‌بشود:
سیستم تازه دانشمندان نخستین بار تاج خورشید را با وضوح ۶۳ کیلومتر ثبت کند. این پیروزی در شرایطی به دست آمده که سامانه‌های قبل، توان ثبت تاج خورشید را نداشتند و برای نمایش جزئیات حداکثر در مقیاس ۱۰۰۰ کیلومتر محدود می‌شدند.
دکتر «واسیل یورچیشین»، اخترفیزیک‌دان مرکز تحقیقات خورشیدی-زمینی NJIT و از نویسندگان مقاله، می‌گوید:
«این تصاویر دقیق‌ترین مشاهداتی می باشند که تا بحال از این نوع ثبت شده‌اند. ساختارهایی را می‌بینیم که تا بحال دیده نشده بودند و تا این مدت اشکار نیست دقیقاً چه ماهیتی دارند.»
در بین این ساختارها، طغیان‌های خورشیدی، حلقه‌های پلاسما و بارش‌های تاجی به چشم می‌خورند؛ اتفاق‌هایی که همه انها از پلاسما ساخته شده‌اند و حرکت آنها به میدان‌های مغناطیسی خورشید وابسته است. بارش‌های تاجی وقتی رخ می‌دهد که رشته‌های پلاسما سرد شده و مجدد به سطح خورشید سقوط می‌کنند. به حرف های «توماس شاد»، اخترشناس NSO، برخی از این «قطره‌ها» حتی باریک‌تر از ۲۰ کیلومترند.
سومین ویدیوی بارش تاجی بعد از شراره‌ای خورشیدی را مشخص می کند. ازآنجایی‌که این بارش‌ها از پلاسما راه اندازی شده‌اند، به‌جای حرکت مستقیم، مسیر خطوط میدان مغناطیسی خورشید را جستوجو می‌کنند. این ویدیو با بیشترین وضوح تصویری تهیه شده است:
بااینکه از سال‌ها پیش در تلسکوپ‌های زمینی برای مشاهده سیارات و ستارگان از اپتیک تطبیقی منفعت گیری می‌بشود، اکنون این فناوری نخستین بار در رصد دقیق تاج خورشید به کار گرفته شده است.
به حرف های دکتر «فیلیپ گود»، پژوهشگر ارشد پروژه، این فناوری تحول‌آفرین است و به‌زودی در دیگر رصدخانه‌ها در سراسر جهان نیز به کار گرفته خواهد شد. قدم بعدی پیاده‌سازی آن در تلسکوپ خورشیدی Daniel K. Inouye در هاوایی با آینه‌ای به قطر ۴ متر است که بزرگ‌ترین تلسکوپ خورشیدی جهان به شمار می‌آید.
دسته بندی مطالب
