واکسن ‌ها عوارض جانبی دارند؟_اسپایدر

کد خبر: ۲۸۵۶۵۱

تاریخ انتشار کردن: شنبه ۰۱ شهریور ۱۴۰۴ – ۱۰:۵۹

به نقل از بهداشت نیوز، واکسیناسیون یک روش ساده و ایمن برای پیشگیری از تعداد بسیاری از بیماری های میکروبی و ویروسی است؛ این روش عمدتا برای پیشگیری از بیماری هایی به کار می رود که در تاریخ بشر علتمرگ و میر میلیون ها نفر در سراسر جهان شده است؛ امروزه به پشتیبانی این روش، تعداد بسیاری از بیماری های خطرناک همانند آبله، سرخک، هپاتیت، سیاه سرفه و فلج اطفال یا ریشه کن شده یا تحت کنترل در آمده اند؛ بر پایه آخرین برسی های سازمان جهانی بهداشت، واکسیناسیون در طی ۵۰ سال قبل علتنگه داری جان ۱۵۴ میلیون نفر در سراسر جهان شده است که از این مقدار ۱۰۱ میلیون نوزادانی بوده اند که در نتیجه منفعت گیری از واکسن از مرگ نجات یافته اند؛ بر پایه همین تخمین ها، واکسن های دوران کودکی هر سال علتنگه داری جان ۴ میلیون کودک در سراسر جهان می شوند.

واکسن چطور کار می‌ کند؟

واکسن ‌ها با همکاری سیستم دفاعی طبیعی بدن برای تشکیل محافظت، خطر ابتلا به بیماری را افت می ‌دهند؛ هنگامی واکسن دریافت می‌ کنیم، سیستم ایمنی بدن عکس العمل نشان می ‌دهد؛ سیستم ایمنی بدن ما طوری طراحی شده است که میکروب ها را برای بسپارد؛ بعد از قرار گرفتن در معرض یک یا چند دوز واکسن، طبق معمولً سال ‌ها، دهه ‌ها یا حتی تا آخر عمر در برابر بیماری محافظت می ‌شویم چون بدن ما از آن میکروب، خاطره خواهد داشت؛ واکسن‌ها به جای درمان بیماری، از آن «پیشگیری» می کنند؛ واکسن‌ برای بیماری های بسیاری در دسترس است که عبارت هستند از: سرطان دهانه رحم، وبا، کووید ۱۹، دیفتری، هپاتیت B، آنفلوآنزا، آنسفالیت ژاپنی، سرخک، مننژیت، اوریون، سیاه سرفه، ذات الریه، فلج اطفال، هاری، روتاویروس، سرخجه، کزاز، آبله مرغان و تب زرد؛ برخی واکسن ‌های دیگر اکنون در دست گسترش یا آزمایش می باشند، از جمله واکسن‌ هایی که در برابر ویروس زیکا یا مالاریا محافظت می ‌کنند، اما تا این مدت به طور گسترده در سطح جهان در دسترس نیستند؛ برخی واکسن ها امکان پذیر فقط قبل از سفر، در مناطق پُر خطر یا به افرادی که در مشاغل پُر خطر می باشند، داده شوند؛ همانند واکسن هایی که برای حُجاج قبل از سفر حج پیشنهاد می بشود.

چه فردی می ‌تواند واکسینه بشود؟

تقریباً همه افراد می ‌توانند واکسینه شوند، با این حال، به علت برخی شرایط پزشکی، برخی افراد نباید واکسن ‌های خاصی را دریافت کنند یا باید قبل از دریافت آنها صبر کنند. 

این شرایط می ‌تواند شامل موارد زیر باشد:

– بیماری ‌ها یا درمان ‌های مزمن(همانند شیمی‌درمانی) که بر سیستم ایمنی بدن تاثییر می ‌گذارند.

– آلرژی‌ های شدید و تهدیدکننده زندگی به ترکیبات واکسن(همانند حساسیت به تخم مرغ در واکسن هایی که حاوی اجزای تخم مرغ می باشند) یا واکسن هایی که حاوی آنتی بیوتیک های خاصی می باشند که فرد امکان پذیر به آنها حساسیت داشته باشد(همانند برخی واکسن های آنفولانزا).

– اگر در روز واکسیناسیون بیماری شدید و تب بالا دارید.

آیا واکسن‌ ها ایمن می باشند؟ 

واکسیناسیون یکی از ایمن ترین و کم خطرترین روش ها در پزشکی نوین است و عوارض جانبی واکسن طبق معمولً جزئی و موقت می باشند، همانند درد بازو یا تب خفیف؛ عوارض جانبی جدی‌ تر نیز امکان پذیر، اما زیاد نادر است؛ هر واکسن دارای مجوز، قبل از تایید برای منفعت گیری، در چندین مرحله از آزمایش های حیوانی و انسانی به دقت آزمایش می ‌بشود و بعد از تایید و ورود به بازار، مرتباً مورد برسی مجدد قرار می‌ گیرد؛ دانشمندان این چنین دائماً اطلاعات منبع های گوناگون را برای هرگونه نشانه ‌ای مبنی بر این که یک واکسن امکان پذیر خطراتی برای سلامتی تشکیل کند، رصد می‌ کنند؛ شایان ذکر است گمان صدمه جدی فرد توسط یک بیماری زیاد زیاد تر از یک واکسن است؛ به گفتن مثال، کزاز می‌ تواند علتدرد شدید، اسپاسم عضلانی(قفل شدن فک) و لخته شدن خون و مرگ بشود، سرخک می‌ تواند علتآنسفالیت(عفونت مغز) و نابینایی بشود؛ در حالی که مصرف واکسن این بیماری ها در طی دهه های متمادی بر روی میلیون ها نفر ثابت کرده است که عوارض ناشی از آنها زیاد اندک است؛ مزایای واکسیناسیون زیاد زیاد تر از خطرات آن است و بدون واکسیناسیون، بیماری ‌ها و مرگ ‌های زیاد بیشتری رخ خواهد داد.

آیا واکسن ‌ها عوارض جانبی دارند؟

همانند هر دارویی، واکسن‌ ها می‌ توانند عوارض جانبی خفیفی همانند تب خفیف یا درد یا قرمزی در محل تزریق تشکیل کنند؛ عکس العمل‌ های خفیف ظرف چند روز به خودی خود از بین می‌روال؛ عوارض جانبی شدید یا طویل زمان زیاد نادر می باشند؛ واکسن ‌ها به طور مداوم از نظر ایمنی مورد بازدید قرار می‌گیرند تا عوارض جانبی نادر آنها تشخیص داده شوند.

آیا می‌ توان همزمان بیشتر از یک واکسن به کودک تزریق کرد؟

شواهد علمی نشان می‌ دهد که تزریق چندین واکسن به طور همزمان هیچ تاثییر منفی ندارد؛ کودکان هر روز در معرض چند صد ماده خارجی قرار می‌ گیرند که علتایجاد جواب ایمنی می ‌شوند؛ عمل ساده خوردن غذا، میکروب ‌های جدیدی را داخل بدن می ‌کند؛ هنگامی واکسیناسیون ترکیبی امکان ‌پذیر باشد(برای مثالً برای دیفتری، سیاه سرفه و کزاز)، این به معنی تزریق کمتر و افت ناراحتی برای کودک است؛ این چنین به این معنی است که فرزند شما واکسن مناسب را در زمان مناسب دریافت می ‌کند تا از خطر ابتلا به یک بیماری بالقوه کشنده جلوگیری بشود.

برای افت ناآرامی، درد و تب  کودک یا نوزاد در زمان تزریق واکسن چه کنیم؟

در مواردی که در محل تزریق واکسن، تورم و قرمزی وجود داشته باشد، قرار دادن پارچه سرد و مرطوب تمیز در محل می تواند در افت درد موثر باشد.

پیشنهاد می بشود سپس از تزریق واکسن پنج گانه(واکسن‌ های دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، هموفیلوس، آنفلوآنزای نوع B و فلج اطفال) و یا سه گانه(دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) در صورت ابراز تب، درد و بی قراری، استامینوفن با دوز مناسب تجویز شده و در صورت نیاز، هر چهار ساعت یک بار مطابق دستور پزشک یا مشاوره با داروساز تکرار بشود.

در رابطه کودکان دچار بیماری های قلبی که مستعد نارسایی حاد احتقانی در تاثییر عوامل تسهیل گر همانند تب می باشند، نظر می بشود استامینوفن تا ۴۸ ساعت همزمان و یا سپس از تزریق واکسن پنج گانه و یا سه گانه تجویز بشود.

بعد از واکسیناسیون باید از پوشاندن لباس تنگ به کودک که جهت داخل آمدن سختی به محل تزریق می بشود، خودداری کرد.

شستن محل تزریق واکسن و استحمام کودک بعد از واکسیناسیون منعی ندارد.

یک سوال رایج: آیا ارتباطی بین واکسن‌ها و اوتیسم وجود دارد؟

هیچ مدرکی مبنی بر ربط بین واکسن ‌ها و اوتیسم یا اختلالات اوتیسم وجود ندارد؛ این نوشته در تعداد بسیاری از مطالعات انجام شده در جمعیت ‌های زیاد بزرگ نشان داده شده است؛ مطالعه ای در سال ۱۹۹۸ انتشار شد که نگرانی ‌هایی را در رابطه ربط احتمالی بین واکسن سرخک، اوریون، سرخجه (MMR) و اوتیسم تشکیل کرد؛ اما بعد از مدتی این مقاله به شدت ناقص و جعلی شناخته شد؛ این مقاله متعاقباً توسط مجله‌ ای که آن را انتشار کرده می بود، بعد گرفته شد و پزشکی که آن را انتشار کرده می بود، مجوز پزشکی خود را از دست داد؛ متاسفانه، انتشار کردن آن علتایجاد ترسی شد که تبدیل افت مقدار ایمن ‌سازی در برخی کشورها و شیوع بعدی این بیماری ‌ها شد.